Bí mật ở các chung cư cũ nhất Sài Gòn – Kỳ 1: Quá chật nhưng mà vui

Ký ức

Tại tầng hai lô K, bà Võ Thị Tới ( 79 tuổi ), một trong những dân cư lớn tuổi và tiên phong đến sống tại chung cư kể, năm 1968, binh biến đạn lạc, nhà bà gần đó bị trúng bom đạn cháy rụi trọn vẹn. Bà cùng nhiều người khác sống ẩn dật khắp nơi. Đến năm 1971, được tổ chức triển khai bốc thăm, cấp lại nhà tại tầng hai lô K và sống đến giờ đây .
Bí mật ở các chung cư cũ nhất Sài Gòn - Kỳ 1: Quá chật nhưng mà vui  - ảnh 1

tin liên quan

‘Giải cứu’ chung cư cũ
Tại Thành Phố Hồ Chí Minh hiện có 533 chung cư, nhà xã hội kiến thiết xây dựng trước năm 1975 với 50.640 căn hộ cao cấp. Trong số đó, rất nhiều khu chung cư đã hư hỏng, xuống cấp trầm trọng nặng và hoàn toàn có thể sập bất kỳ khi nào như chung cư 727 Trần Hưng Đạo ( Q. 5 ), Cô Giang ( Q. 1 ), Thanh Đa ( Quận Bình Thạnh ) …

Bà Tới nhớ lại: “Lúc nhà cháy rụi, tui ẵm thằng con trai sống trong những ngày vật vờ. Giấc ngủ là cảnh màn trời, chiếu đất trên những vỉa hè Sài Gòn. Khổ lắm, giờ nhớ lại khoảng thời gian đó thiệt kinh khủng, cũng chẳng biết sao mình lại mạnh mẽ đến vậy. Sau này được nhận nhà chung cư, tui mừng đến rơi nước mắt…”.

Hơn 40 năm qua, bà đã tận mắt chứng kiến nhiều sự thay đổi ở chung cư Ngô Gia Tự, từ một nơi vắng vẻ, giờ xung quanh là nơi kinh doanh sầm uất, văn minh ở TP HCM. Tuy vậy, bà vẫn giữ lại những ký ức xưa cũ trong chính ngôi nhà mình. Đó là chiếc máy may đặt cạnh hành lang cửa số hướng ra ngoài hay chiếc tủ treo quần áo nằm bên phải không hề chuyển dời. Chỉ có cánh cửa một lần đổi khác khi nhà sửa lại .

Bí mật ở các chung cư cũ nhất Sài Gòn - Kỳ 1: Quá chật nhưng mà vui  - ảnh 2

Ảnh : Phạm Hữu
Mặc dù không còn may như trước nhưng bà Tới vẫn giữ nguyên vị trí chiếc máy cạnh hành lang cửa số trong hơn 40 năm qua
Đâu đó trong chung cư này vẫn còn một góc xưa cũ

Ảnh : Phạm Hữu
Đâu đó trong chung cư này vẫn còn một góc xưa cũ

Bên cạnh đó, bà Tới luôn giữ thói quen hoạt động và sinh hoạt từ xưa đến giờ : “ Tôi chưa khi nào rời ngôi nhà mà ngủ ở bên ngoài, có đi đâu thì đi, tối phải về nhà này ngủ, như vậy cũng đã 49 năm rồi ” .
Bà cho rằng, nếu chung cư này quá xuống cấp trầm trọng buộc phải sơ tán bà cũng đành đồng ý. Tuy nhiên, trong thật tâm bà không muốn rời bỏ nơi này bởi nó gắn bó gần như suốt cuộc sống ở đây .

“Lệ làng” chung cư

Anh Sơn, tổ trưởng tổ dân phố tầng 3, lô F, chung cư Ngô Gia Tự san sẻ : “ Tại đây mỗi tầng đều có một tổ trưởng tổ dân phố, do người dân bầu ra. Những người này có nghĩa vụ và trách nhiệm trông coi, quản trị và liên kết dân cư với chính quyền sở tại địa phương. Có khi tổ trưởng đảm nhiệm luôn việc tuần tra đêm hôm, giữ gìn bảo mật an ninh trật tự khu vực mình ” .
Bên cạnh việc vận dụng những pháp luật của lao lý và địa phương. Chung cư Ngô Gia Tự còn có những ” lệ làng ” riêng do dân cư hoặc tổ trưởng đề ra rất được lòng tập thể .

Theo thời gian, chung cư Ngô Gia Tự đã xuống cấp

Ảnh : Phạm Hữu
Theo thời hạn, chung cư Ngô Gia Tự đã xuống cấp trầm trọng

Anh Sơn kể, thời xưa do chung cư không có bảo vệ, quản trị nên nhiều người vô ý thức cứ vứt rác bừa bãi, môi trường tự nhiên xung quanh bị ô nhiễm. Vì thế, tổ đặt ra pháp luật những ai … chụp hình được người vứt rác sẽ thưởng 100.000 đồng. Người bị ghi hình buộc phải đóng phạt, chi trả tiền thưởng cho người ghi hình. Thế là từ đó dân cư không vi phạm nữa .

Còn những yếu tố dân số như cưới hỏi, ma chay có vẻ như dân cư cũng hiểu và sắp xếp một cách có trật tự. Những nhà có hỷ sự, từng đặt cổng hoa trước cửa nhà rất eo hẹp và chiếm lối đi. Vậy là mọi người mách nhau đặt ngay đầu cầu thang tầng mình để khách dễ tìm tới nhà. “ Đặt như vậy coi như cả dãy hiên chạy nhà ai cũng có chuyện mừng ”, anh Sơn cười .

Không hiếm “tứ đại đồng đường”

Bí mật ở các chung cư cũ nhất Sài Gòn - Kỳ 1: Quá chật nhưng mà vui  - ảnh 5

Diện tích chỉ 40 m 2, nhưng ĐK nhân khẩu đến 19 người, gồm “ tứ đại đồng đường ” đã từng trú ngụ, trong đó có hai mái ấm gia đình hiện cùng nhau sinh sống .

Đó là hộ ông Trần Thế Sơn ( 57 tuổi ) ở tầng 3, lô K, chung cư Ngô Gia Tự. Ông Sơn sống ở chung cư này từ cuối năm 1971. Ban đầu, cả nhà chỉ có vài người. Càng về sau con cháu lập mái ấm gia đình, sinh con, nhân khẩu trong nhà mỗi tăng .
Hiện tại, nhà ông Sơn gồm mái ấm gia đình ông và người chị ruột. Mỗi mái ấm gia đình đều có con cháu và cháu cùng sống chung. Việc sắp xếp trật tự cũng là điều nan giải. Bên trong nhà được chia thành 3 phòng ngủ, 1 phòng khách, 1 căn nhà bếp nhỏ và 1 Tolet chung .
Để dung hoà đời sống, ông xây thêm gác, dùng vách gỗ ngăn thành phòng khoảng chừng 6 m 2, đủ để vài ba người ngã sống lưng. Phòng khách được tận dụng tối đa vừa làm chỗ ngủ, vừa là nơi hoạt động và sinh hoạt chung của đại gia đình. Phía sau, nơi gian nhà bếp được sắp xếp mỗi khu vực là của một mái ấm gia đình để tiện bề nấu nướng .
“ Vì nhiều người dùng chung một Tolet, nên mỗi thành viên cũng sắp xếp theo thời hạn nhất định. Do có quá nhiều người ở nên những ai lập mái ấm gia đình buộc lòng phải ra ngoài thuê nhà riêng chứ không ở chung. Đôi khi tôi cảm thấy rất eo hẹp, bức bối, phiền hà nhưng đã sống quen từ đời ông bà rồi ”. Ông Sơn nói .

Hộ ông Trần Thế Sơn (57 tuổi) ở tầng 3, lô K có đến bốn thế hệ đã cùng nhau sinh sống

Ảnh : Phạm Hữu
Hộ ông Trần Thế Sơn ( 57 tuổi ) ở tầng 3, lô K có đến bốn thế hệ đã cùng nhau sinh sống
Tuy có nhà nhưng bà Lâm Hoài đã ngủ ở hành lang chung cư gần 30 năm nay

Ảnh : Phạm Hữu
Tuy có nhà nhưng bà Lâm Hoài đã ngủ ở hiên chạy chung cư gần 30 năm nay

Sau lưng lô K là lô L, có hộ bà Lâm Ngọc (77 tuổi) nằm ở tầng 3. Nhà bà chỉ vỏn vẹn 8m 2, với 6 nhân khẩu trú ngụ. Điều đặc biệt là nhà không có phòng bếp và nhà vệ sinh. Việc tắm giặt hay vệ sinh của gia đình phải… đi nhờ nhà hàng xóm, có khi vào nhà vệ sinh trong chợ suốt 40 năm ở chung cư.

Để 6 người vào ngủ chung là việc rất khó khăn vất vả. Từ khi đứa con trai lớn lấy vợ, sinh con, bà cùng 2 người con kế nhường hẳn căn nhà nhỏ lại để ra hiên chạy dọc ngủ. Vậy là, mỗi người chọn cho mình một góc hiên chạy dọc trong chung cư ngã sống lưng mỗi đêm. Tính đến giờ, thâm niên ngủ hiên chạy dọc chung cư của bà cũng gần … 30 năm .
“ Tui ngủ bên ngoài cũng quen rồi, chỉ cần mang ghế bố ra rồi nằm ngủ thôi. Ngủ bên ngoài trời mát, không khí thoải mái và dễ chịu, nếu trời mưa gió thì dọn, tìm chỗ nào không dột nước nằm tiếp. Giờ tui không hề vào trong phòng ngủ được vì quá ngột ngạt, eo hẹp. Nhiều người bạn kêu tui qua nhà ở mà tui không chịu đó ”, bà Ngọc nói .

SHARE
+ Background: IT Engineer
+ Past: Pro. Internet Marketer | Brand Incident Risk Manager | Founder
+ Present: Invester & Trader